Taliye kuxigeenkii hore ee Nabad Sugida iyo Sirdoonka Soomaaliya Cabdisalaan Guulleed ayaa ugu baaqay Dowladda Soomaaliya in ay ka hortagto khatarta ay lasoo baxeen Kooxda Al-shabaab, waxaana uu shaaca ka qaaday in Dowladda Soomaaliya ay la wareegto hogaanka abaabulka dagaalka lagula jiro Kooxda Al-shabaab.

Cabdisalaan Guuleed ayaa ka digay in Al-shabaab hadda ay u dhaqmayaan hababkii hore ay u dhaqmi jireen hab kaduwan waxaana ay doonayaan inay kalsooni ka diyaarsadaan Shacabka Soomaaliya, iyagoo tusaya inay gubi waayeen calamadii Soomaaliya iyo midka Hirshabeelle markii ay la wareegayeen degaano kamid ah Gobolka Shabeelaha Dhexe.

Taliye kuxigeenkii hore Nabad sugida Soomaaliya Cabdisalaan Guulleed ayaa tilmaamay in Kooxdaan ay isku diyaarineyso habka taxriir Al-shabaab ee Syria awooda ula wareegeen iyo sidii Taliban ay ula wareegeen awoodii dalka Afgaanistan, waxa uu ku celceliyay in laga feejignaado dhagarta Kooxdaan oo damacsan in nidaam Dowlad ahaan ay isku diyaariyaan.

Cabdisalaan Guulleed ayaa shaaca ka qaaday inaan laisku qaldin jiritaanka Soomaaliya iyo xukunka Madaxweyne Xasan Sheekh, waxaa uu Mr Guuleed uu carabka ku dhuftay in Dowladda Soomaaliya looga baahan yahay inay shacabka Soomaaliyeed u sheegto isku haleeynta Dowladda laisku haleen karo marka loo eego digniinaha amaanka ee soo baxaya iyo goobaha ay dagaalada kula wareegayaan Kooxda Al-shabaab.

Ugu dambeeyn Cabdisalaan Guulleed wuxuu fariin culus u diray Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed oo uu sheegay in degaankii uu kasoo jeeday ee Ceel Baraf ay Al-shabaab la wareegaan ay tahay mid aan sax ahayn ayna dhici karto wixii ka dhacay Kabuul hadii uusan sida uu u fakaraayo wax kabadalin.

Wasiiru dowladaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya Cali Maxamed Cumar, Cali Balcad ayaa ka hadlay casumaadii iyo maamuuskii dhawaan dalka Imaaraadka Carabta loogu sameeyey madaxweynaha Somaliland Cabdiraxmaan Cirro.

Casuumada Imaaraadka uu u sameeyay madaxweynaha Somaliland oo aheyd mid hab maamuuskeedu aad u sareeyay ayaa noqotay maalmahii lasoo dhaafay mid hadal heyn badan dhalisay, waxaana Wasiir Cali Balcad uu tilmaamay in casuumaadaasi aysan waxba u dhimi doonin xiriirka ay la lee yihiin Imaaraadka.

Wuxuu sidoo kale tilmaamay Wasiiru dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya Cali Balcad in dawladda Imaaraadka ay ka mid tahay dowladaha sida weyn Soomaaliya uga taageero dhinaca dhismaha ciidanka.

“Dee anagu iyo Imaaraadku xiriir taariiqi ah baa naga dhaxeeya, Soomaalidu meelahii ugu horeeyay ay ku baxsadeen xiligii dagaaladu ay jireen oo ay ganacsigooda kusii wateen waxay aheyd Imaaraadka, ganacsiga aduunka ugu weyn halka uu ku xiran yahay waa Imaaraadka, Soomaalida shirkadaheeda ugu badan halkey kasoo faracmeen waa Imaaraadka Carabka, marka dhanka Ganacsiga xiriirka aadka u weyn baanu ka leenahay, dhanka siyaasadana Imaaradka waxuu ka mid yahay dalalkii ugu horeeyay ee ka taageeray Soomaaliya dhinaca amniga” ayuu yiri Wasiir Cali Balcad.

Ugu dambeyntii Wasiir Cali Balcad ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya ay soo dhaweyneyso in maamul goboleedyada dalka oo ay ka mid tahay Somaliland ay ka qeyb galaan shirarka noocaan oo kale ah ee lagu hormarinaayo ganacsiga iyo dhaqaalaha.

Degmada Gubta oo Caawa Afur waradeed u sameysay Xubna wasiira ah iyo maamulka gobolka Banaadir

Safiirka Dowladda Soomaaliya u fadhiya Mareykanka Daahir Carab ayaa shaaca ka qaaday in aysan xiriir lahayn khudbadii uu Madaxweyne Xasan Sheekh Jimcihii jeediyay kagana hadlay inay jiraan dad shisheeye iyo kuwa gudaha kusugan oo abuuraya amni darri iyo digniintii kasoo baxday Safaarada Mareykanka ee Soomaaliya.

Safiir Daahir Carab ayaa sheegay in Madaxweynaha Soomaaliya khudbadiisu ay ahayd mid ku wajahan shacabka uuna kaga hadlay arrimaha xilligaan ka taagan Soomaaliya gaar ahaan dagaalada socda iyo sidii loo garab istaagi lahaa Ciidamada Soomaaliyeed.

Waxa uu xusay in xiriir wanaagsan uu kala dhaxeeyo Dowladda Mareykanka oo xogaha amaanka ku saabsanna ay la wadaagto taa uu carabka ku dhuftay inay cadeeyn u tahay in si dhab digniinta loo qaaday kadib go’aanadii kasoo baxay shirkii Golaha Wasiirada ee todobaadkii hore dhacay.

Safiirka ayaa hadalkaan ka sheegay wareysi uu siiyay VOA laanteedi af Soomaaliga isagoo xusay in wararka rasmiga ah ee ammaanka la xiriira meelaha laga qaadanayo ay tahay Xukuumadda Soomaaliya.

Wixii ka dambeeyay khudbadii uu Jumcihii jeediyay Madaxweyne Xasan Sheekh waxaa jiray hadal hayn farabadan oo ka dhalatay iyo fasiraado kala duwan oo laga bixiyay taa oo ay ugu weyneed in Madaxweynaha uu meesha ka saaray digniintii Safaarada Mareykanka kasoo saartay in Al shabaab qorsheenayaan inay weeraro ka geystaan gudaha caasimadda Muqdisho.

Ra’iisul Wasaaraha Qatar, Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, ayaa ka digay cawaaqib xumada ka dhalan karta weerar lagu qaado xarumaha nukliyeerka ee Iran, isagoo xusay in arrintaasi ay sababi karto dhibaatooyin ba’an oo saameynaya guud ahaan waddamada Gacanka Carbeed.

Digniintan ayaa timid xilli xiisadda gobolka ay cirka isku sii shareerayso, iyadoo laga cabsi qabo in dagaal dhaco.

Haddii xarumaha nukliyeerka la burburiyo, sunta halista ah ee ka soo baxda waxay sababi kartaa wasakhayn ba’an oo gaarta biyaha Gacanka, taasoo si toos ah u saameyn karta nololsha shacabka ku nool Qatar, Imaaraadka iyo Kuwait.

Biyaha Gacanka oo ah isha ugu weyn ee biyaha laga cabo iyo kalluumeysiga, ayaa la filayaa in ay si xun u wasakhowaan haddii shil nukliyeer ahi dhaco, taasoo halis gelinaysa nololsha malaayiin qof.

Sunta nukliyeerka waxay sidoo kale keeni kartaa cudurro halis ah sida kansarka, dhibaatooyin dhanka neef-mareenka ah iyo waxyeello xagga taranka ah, maadaama ay hawada, biyaha iyo cuntaduba wasakhowi karaan.