General Abdourahmane Tiani (oo sidoo kale lagu tilmaamay Abdourahmane Tchiani iyo Omar Tchiani) oo khudbad telefishan ah u jeediyay qaranka Niger isagoo sharaxaya sababihii inqilaabka, 28 Luulyo 2023. Madaxweyne Mohamed Bazoum waxa u xidhan ilaaladiisa gaarka ah.
Mar uu ku lug lahaa dadaallada nabad ilaalinta ee dalalka ay dagaalladu ka socdaan, General Abdourahmane Tchiani ayaa hadda xiisad weyn ka abuuray Galbeedka Afrika isagoo afgambi ka sameeyay Niger.
Magac-hoosaad iyo ilaa hadda wax aan laga aqoon meel ka baxsan xaafadiisa, waxa uu ahaa taliyaha ilaalada madaxtooyada Niger ilaa uu ka soo baxay hooska si uu u afgambiyo ninkii loo igmaday ilaalinta ee Madaxweyne Mohamed Bazoum.
Gen Tchiani waxa uu ku dhawaaqay in uu yahay madaxa Golaha Qaranka ee Ilaalada Dalka Hooyo, oo ah golaha milatariga ee la aasaasay ka dib markii uu la wareegay awoodda 26-kii Luulyo.
Dhanka kale, madaxiisii hore ayaa ku xanuunsanaya xabsi guri. Mr Bazoum ayaa xiriir dhanka taleefoonka ah oo goos goos ah la lahaa madaxda caalamka balse si kale waa uu go’doonsan yahay.
Gen Tchiani, ilaa hadda, wuu diiday dhammaan talooyinka tanaasulka. Waxa uu ilaaliyay inta badan ergada caalamiga ah, laakiin waxa uu dhegaystayaal siiyay guddoomiyihii hore ee bangiga dhexe ee Nigeria iyo Amiirkii hore ee Kano, Muhammadu Sanusi, Arbacadii.
Ku-xigeenka Xoghayaha Arrimaha Dibedda ee Maraykanka Victoria Nuland, oo booqasho ku tagtay Niger Isniintii, way u suurto-geli wayday inay dhegaysato dhegaystayaashii 62-jirka ah.
Wafdi ka socda Ururka Dhaqaalaha ee Galbeedka Afrika (Ecowas) ayaan wax ka fogeyn garoonka.
Hawlgalka labaad oo la qorsheeyay oo ay wadeen Ecowas, Midowga Afrika (AU) iyo wakiillada Qaramada Midoobay (QM), oo la qorsheeyay Arbacada, ayaa dib loo dhigay ka dib markii ay milatariga sheegeen in aan la joogin waqtigii ku habboonaa ee ay la kulmaan.
Gen Tchiani waxaa hubaal ah inuu ku nool yahay sumcadiisa madax adag
Ma uusan joogin isu soo bax ballaaran oo ay soo qabanqaabiyeen ciidamada militariga ee ka dhacay caasimadda Niger ee Niamey maalintii Axadda. Saddex jeer oo keliya ayuu ka soo muuqday TV-ga tan iyo afgambigii, wuxuuna hadlay laba jeer – mar uu isu soo bandhigay inuu yahay hoggaamiyaha cusub ee Niger iyo mar uu jeediyay khudbad maalinta xorriyadda.
Taasi waa laga yaabaa in qayb ka mid ah sababtoo ah xitaa isagu ma garanayo runtii halka ay dhibaatadani ku xigto.
Ecowas, oo maamul wanaaga iyo hab-maamuuska dimuqraadiyadeed ee Niger ay saxiixday, dhab ahaantii ma bilaabi doontaa faragelin milatari, sida ay ku hanjabtay?
Mise ururka Galbeedka Afrika ayaa sugi doona cunaqabatayn si ay si tartiib tartiib ah u gutaan shaqadooda si ay u xoojiyaan cadaadiska militariga, gaar ahaan iyada oo ay jiraan mucaaradad siyaasadeed oo weyn oo ka soo horjeeda xulashada milatari ee Nigeria iyo qaar ka mid ah wadamada kale ee Ecowas?
Mohamed Toumba, oo ka mid ah dadka hormuudka ka ah Golaha Qaranka ee Ilaalinta Aabaha, oo ka qayb galaya bannaanbaxa taageerayaasha afgambiga kuna salaamay garoonka ciyaaraha ee magaalada caasimadda ah ee Niger, Niamey Agoosto 6, 2023
