Safiirka Midowga Yurub u fadhiya dalka Suudaan, Aidan O’Hara, ayaa lagu weeraray gurigiisa oo ku yaalla magaalada Khartoum, halkaasoo ay ka socdaan dagaallo lagu hoobtay oo u dhexeeya xoogagga iska soo horjeeda.
Diblumaasiga Irishka ah “si dhab ah uma dhaawacmin”, wasiirka arrimaha dibadda Ireland Micheál Martin ayaa xaqiijiyay.
Mr Martin ayaa weerarka ku tilmaamay “xadgudub weyn oo ka dhan ah waajibaadka ilaalinta dublamaasiyiinta”.
Ku dhawaad 185 qof ayaa ku dhintay in ka badan 1,800 oo kalena waa ay ku dhaawacmeen dagaal saddex maalmood socday, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.
Magaalada waxaa ka dhacay duqeymo cirka ah, duqeymo iyo rasaas culus oo hubka fudud ah.
Labada ciidan iyo koox dabley ah oo lagu magacaabo Rapid Support Forces (RSF) ayaa labaduba sheeganaya in ay maamulaan goobo muhiim ah oo ku yaala magaalada Khartoum, halkaas oo dadka deegaanka ay gabaad ka dhiganayeen qaraxyo.
Mr Martin ayaa ku tilmaamay danjiraha in uu yahay “diblomaasi Irish ah oo heer sare ah oo reer Yurub ah oo u adeegaya Midowga Yurub marka ay ku jiraan duruufaha ugu adag”.
“Waan uga mahadcelineynaa adeeggiisa, waxaana ku baaqaynaa in si degdeg ah loo joojiyo rabshadaha ka socda Suudaan, oo dib loo bilaabo wadahadal,” ayuu yiri.
Mar sii horreysay, madaxa siyaasadda arrimaha dibadda ee Midowga Yurub, Josep Borrell ayaa bartiisa twitterka ku soo qoray in ammaanka xarumaha dublamaasiyadda iyo shaqaalaha ay “mas’uuliyadda ugu weyn tahay” mas’uuliyiinta Suudaan.
Afhayeen u hadashay Midowga Yurub Nabila Massrali ayaa wakaaladda wararka ee AFP u sheegtay in wafdiga Midowga Yurub aan laga soo saarin magaalada Khartoum kadib weerarka. Amniga shaqaalaha ayaa ahaa mudnaanta, waxaana la qiimeeyay tallaabooyinka amniga, ayay raacisay.
Suudaan: Aasaaska
Suudaan waxay ku taal waqooyi bari Afrika waxayna leedahay taariikh degenaansho la’aan: Waxay ku hoos dhacday xukun militari 2019, markii xukunka laga tuuray Cumar Al-Bashiir oo muddo dheer xilka hayay.
Intaa wixii ka dambeeyay, laba nin ayaa xilka hayay: Taliyaha ciidanka iyo ku xigeenkiisa, oo sidoo kale madax ka ah koox dabley ah oo lagu magacaabo RSF.
Waxay isku khilaafeen sidii xukunka rayidka loogu soo celin lahaa Suudaan: Hoggaamiyaha RSF wuxuu sheeganayaa inuu matalo kooxaha la hayb sooco ee ka soo horjeeda madaxda dalkaas, laakiin ciidamadiisa ayaa lagu eedeeyay isir sifeyn.
li
Afhayeen u hadlay wasaaradda arrimaha dibadda Mareykanka John Kirby ayaa sheegay in hadda aysan jirin qorshe lagu daadgureynayo shaqaalaha Mareykanka, inkastoo ay jirto walaac dhanka ammaanka ah iyo xirnaanshaha garoonka diyaaradaha ee magaalada Khartoum.
.
Laakiin wuxuu ku booriyay dhammaan dadka Mareykanka ah inay ula dhaqmaan xaaladda “sida ugu daran”.
Colaadda ayaa dad badan oo rayid ah ku qasabtay inay guryahooda ku hoydaan iyadoo laga cabsi qabo colaad daba dheeraada oo dalka geli karta fowdo qoto dheer.
Maalintii isniinta, daruuro qaac ah ayaa ka muuqday hawada sare ee garoonka diyaaradaha ee Khartoum, iyadoo TV-ga uu soo bandhigay muuqaalo dab iyo qaraxyo ah. Ciidamada ayaa duqaymo la beegsaday saldhigyada RSF-ta, kuwaas oo qaarkood ku yaal xaafado la deggan yahay.
Isbitaallada ayaa la duqeeyay, sida ay dhakhaatiirtu sheegeen. Burbur ayaa laga soo sheegay cisbitaalka waxbarshada ee al-Shab ee magaalada Khartoum iyo laba xarumood oo kale.
17-kii Abriil, 2023-ka oo ay dagaallo ka socdeen dalka Suudaan, ayaa waxaa maalintii saddexaad ka socda dagaallo u dhexeeya ciidammada dowladda iyo kuwa milateriga. –
I
Dagaal ayaa mar kale ka dhacay magaalada Khartoum Isniintii
Dagaalka ayaa u dhexeeya cutubyo ka tirsan ciidamada daacadda u ah hoggaamiyaha dhabta ah, Gen Abdel Fattah al-Burhan, iyo RSF, oo ah ciidan caan ah oo ka amar qaata hoggaamiye ku xigeenka Suudaan, Mohamed Hamdan Dagalo, oo loo yaqaan Hemedti.
Hemedti ayaa Isniintii sheegay inay waajib tahay in beesha caalamka ay soo farageliso, wuxuuna ku tilmaamay Gen Burhaan “Islaam xag-jir ah oo hawada ka duqeeya dadka rayidka ah”. Gen Burhaan ayaa sheegay in uu diyaar u yahay in la wadahadlo.
Labada dhinac ayaa shalay oo Axad ahayd yeeshay xabad joojin kooban, si dadka dhaawaca ah loo daad gureeyo, inkastoo aan la ogeyn sida ay ugu adkeysteen.
Urur goboleedka IGAD ayaa dalka u diri doona madaxweynayaasha Koonfurta Suudaan, Jabuuti iyo Kenya si ay isugu dayaan nabadaynta.
Xoghayaha fulinta ee Igad, Nuur Maxamuud Sheekh, ayaa BBC-da u sheegay inay jiraan calaamado muujinaya in horumar la gaari karo.
“Waxay isku diyaarinayaan in ay u safraan dalka Suudaan si ay ula kulmaan labada hogaamiye balse waxa ay ku wada xaajoonayaan qaab diblumaasiyadeed, waxa ay kala hadlayaan hogaamiyayaashan in ay joojiyaan dagaalka, si ay dagaalka u joojiyaan oo ay miiska wada hadalka ugu soo laabtaan” ayuu yiri.
“Labadaan hogaamiye waxay ku heshiiyaan dhexdhexaadinta, taas oo lafteeda ah horumar aad u wanaagsan saacadihii la soo dhaafay. Madaxdeenu waxay khibrad u leeyihiin marka ay timaado dhexdhexaadinta khilaafaadka
